La escasez de percebe fuerza una veda en la ría de Pontevedra hasta julio y podría ampliarse más

Marcos Gago Otero
marcos gago BUEU / LA VOZ

PONTEVEDRA CIUDAD · Exclusivo suscriptores

Percebeiros en la isla de Ons en una imagen de archivo
Percebeiros en la isla de Ons en una imagen de archivo RAMON LEIRO

Rosas: «Hai pedras que non teñen a vida, como se lles pasase unha hidrolimpadora»

28 mar 2024 . Actualizado a las 04:45 h.

El percebe entra en veda en la ría de Pontevedra desde el lunes hasta el 1 de julio, una prohibición de la actividad extractiva que podría prolongarse si las cosas no mejoran con estos tres meses de descanso comercial. El patrón mayor de Bueu, José Manuel Rosas, no se anda con rodeos al valorar la situación de este recurso. «O estado do recurso do percebe é preocupante e cando o digo, crédeme, é moi preocupante o que está acontecendo», afirma.

Este profesional del mar, con muchos años de experiencia a sus espaldas, no sabe cuál es la razón que hay detrás de la debacle, pero hay muchas piedras, demasiadas, desprovistas de este marisco en la ría de Pontevedra. «Nós [por el sector pesquero] tamén podemos ter algo de culpa, pero neste caso concreto do percebe, eu penso que a incidencia do sector non é a responsable de como están as cousas. O que está pasando non se pode tomar á lixeira», sentencia Rosas.

La veda que se iniciará el 1 de abril durará hasta el 1 de julio, pero el patrón mayor buenense ve con tanta inquietud lo que ocurre, que no descarta que pueda serlo por más tiempo. «Chegado o mes de xuño, a mediados, iremos ás pedras a ver como está e que lle fixo esta parada. E ao mellor non descartamos ir a máis tempo de veda, porque a recomendación da propia Consellería do Mar, da biólogo de zona, é de que a parada sexa dun ano». Esto no quiere decir que en verano no se vuelva a trabajar, pero sí que se evaluará si la parada de la actividad extractiva tuvo algún impacto positivo en el recurso. Todo quedará a expensas de lo que pase en verano. «A xente non vai ir ao mar para non gañar nada», recalca el patrón mayor.

Síntomas algo más grande

Las dificultades para detectar percebe en la ría de Pontevedra, especialmente en sus áreas de trabajo, las islas de Ons y Onza y cabo Udra, se empezaron a agravar hace «uns oito ou dez anos», sostiene el dirigiente del pósito buenense. Las cosas estuvieron yendo con tan malos resultados que la última medida adoptada fue la reducción de los días de trabajo a solo dos por semana. Aún así, no se ha conseguido mejorar el estado de este marisco de una forma significativa.

Rosas cree, por otra parte, que se trata de un problema más generalizado y no solo vinculado con la actividad humana ni limitado a este crustáceo. «Cando falamos de percebe todo o mundo pensa no de calidade, que é o que se recolle», resalta el patrón mayor. Matiza, no obstante, que «hai outro tipo de percebe que é o máis estirado e alargado, que non se recolle para a vendelo na lonxa e que tamén está desaparecendo, sen que os percebeiros o toquen».

Para el dirigente de la cofradía esta es la evidencia de que los problemas no están directamente vinculados a lo que hagan los profesionales del mar en condiciones normales de trabajo. En las islas tampoco puede haber furtivos, por lo que Rosas cree que hay que profundizar más.

A la hora de evaluar el fenómeno, el patrón mayor evoca cómo estaban las piedras de la ría en sus años de niñez y juventud, e incluso hasta no hace tanto tiempo. «O cambio entre o que hai agora e o que había antes é bestial, pero acentuouse nos últimos anos».

Añade que «é un problema que non só afecta ao percebe porque nas pedras non se ven tantas lapas nin outras especies que había antes. Hai moitas pedras que non teñen vida, como se lles pasase por riba unha hidrolimpadora». En Udra, aún es posible ver cría, lo que parece ser garantía de futuro, pero en muchas otras zonas no y eso le inquieta todavía mucho más.

«Queremos un estudo serio, claro e profundo, a parte científica aquí ten moito que dicir»

El patrón mayor de Bueu cree que todavía se está a tiempo para poder adoptar medidas que contribuyan a garantizar un volumen adecuado de producción de percebe en la ría de Pontevedra para el futuro. Eso sí, pasa por la implicación de la comunidad científica y de la Administración, no solo del sector profesional.

Rosas incide: «Cando hai calamidades a culpa sempre din que é do sector ou do cambio climático. Ao mellor hai outros factores que están influíndo negativamente, pero para saber iso hai que sabelo». Asegura: «Queremos un estudo serio, claro e profundo, a parte científica aquí ten moito que dicir».

El percebe es uno de los productos estrella de la lonja de Bueu, pero Rosas resalta que su peso en cuanto a trabajadores destinados a este ámbito concreto también se ha reducido mucho como consecuencia de su creciente escasez.